Persoonsblad - 1217

Tijdsbeeld:
Trude Utenhove schonk in 1201 haar huis en gronden in Onderbergen, bij de St-Michielskerk, Gent, plus renten op gronden te Ekkergem, voor de stichting van een armenhospitaal, ter vervanging van een afgebrand hospice. Zij kreeg hierbij goede steun van meerdere broers en zussen. Zeer snel bleek dit eerste opzet te klein; het werd vervangen door een drieledig plan:
- hospitaal, met grote ziekenzaal, onder leiding van Trude, zeker volactief vanaf 1227
- klooster OLV-Toevlucht als verblijf voor de ziekenhuiszusters, met familieleden als eerste abdessen: Elisabeth Utenhove, 1229-1249, dan Maria, tot 1285.
Klooster en ziekenhuis werden gebouwd op de Bijlokemeersen, gronden geschonken door Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen, en kleindochter van Sybille van Anjou en Dirk van Elzas.
- een kloosterstichting, tot vorming en recrutering van ziekenhuiszusters, nl OLV-ten-Bossche te Lokeren. Eerste abdesssen aldaar waren: 1215, Marguerite, zuster van Ermentrude; 1218: Oda, jongste zuster; 1228: Christine Utenhove, een nicht. Het was wellicht de eerste meisjesschool op secundair niveau.

De drie delen kregen een eigen autonome structuur, en waren van grote betekenins voor de hospitalen en scholen van Gent, tot heden.
Het eerste hospitaal bij de St-Michielskerk, werd in 1228 geschonken aan de Dominikanen, die er hun klooster maakten: het Pand. Maar ook hier was de familie betrokken, o.a. Pieter Utenhove.
Het ziekenhuis en de abdij op de Bijloke werden met de Franse revolutie onteigend, en kregen een burgerlijk bestuur, maar de zusters bleven instaan voor de ziekenzorg. De zusters openden in 1874 wel een eigen nieuw hospitaal, Maria-Toevlucht of de 'Refuge', langs de Coupure; die refuge werd een Rustoord voor bejaarden, toen het ziekenhuis verhuisde onder de naam Maria-Middelares, op Maaltebrugge, waar in 2015 een totale nieuwbouw is afgewerkt, wat dus de 5de locatie Maria-hospitaal is sedert het initiatief van Truda Utenhove. In feite zijn de drie grootste ziekenhuizen te Gent gegroeid uit de stichting van Trude: uit het burgerlijk hospitaal Bijloke ontstonden nl het UZ en het AZ Jan Palfeyn.
Wat de school betreft, die verhuisde van Lokeren naar Heusden, O-Vl, onder de naam Oudenbos. Dan kwam de school naar Gent, onder de naam Nieuwenbos, nog altijd.

Gent erft dus uit de stichting van Ermentrude uit 1201:
De enorme erfgoedsite van de Bijloke, met o.a. de oude ziekenhuiszaal en de abdij in ‘baksteengothiek’, nu het Gents geschiedkundig museum . Ook nog: het Pand, nu zowat de ontvangstsite van de Universiteit.
Maar er is te gelijk nog de mooie erfenis, die nu reeds 800 jaar ononderbroken actief is: de ziekenzorg met nu 3 grote moderne ziekenhuizen, van regionaal en zelfs nationaal belang. En, een middelbare school met internaat.